ارزیابی عملکرد

منظور از ارزیابی عملکرد، فرآیندی است که به وسیله آن کار کارکنان در فواصل معین و به طور رسمی مورد بررسی و سنجش قرار می گیرد. شناخت کارکنان ضعیف و بهبود آنها و همچنین شناخت کارکنان قوی و اعطای پاداش به آنها از اهم اهداف ارزیابی عملکرد است.

کاربردهای ارزیابی عملکرد

۱ -برنامه ریزی نیروی انسانی
۲ -کارمندیابی و انتخاب
۳ -تعیین روایی آزمونهای استخدامی
۴ -آموزش و تربیت کارکنان
۵ -تعیین مسیر شغلی
۶ -حقوق و مزایا
۷ -شناخت استعدادهای بالقوه کارکنان

مراحل مختلف فرآیند ارزیابی

۱ -تعیین هدف ارزیابی
۲ -تفهیم عملکرد مورد نظر و استاندارد ارزیابی به فرد
۳ -اند ازه گیری عملکرد واقعی فرد
۴ -مقایسه استاندارد تفهیم شده به فرد و عملکرد واقعی او
۵ -برنامه ریزی اقدام اصلاحی با فرد در صورت نیاز

عوامل موثر در تعیین نوع سیستم ارزیابی

۱ -اندازه سازمان
۲ -پویایی سازمان
۳ -سطوح مختلف در سلسله مراتب

انواع ارزیابی

۱ -ارزیابی سرپرست مستقیم
۲ -ارزیابی رئیس بوسیله مرئوس
۳ -ارزیابی همقطاران از عملکرد یکدیگر
۴ -ارزیابی گروهی
۵ -ارزیابی از طریق خودسنجی

روشهای ارزیابی

۱ -روش مقیاسی
۲ -روش عامل سنجی
۳ -روش ثبت وقایع حساس
۴ -روش توصیفی
۵ -روش قیاسی
۶ -روش درجه بندی
۷ -روش توزیع اجباری
۸ -روش انتخاب اجباری
۹ -روش مقیاسی رفتاری
۱۰-روش ارزیابی بر اساس مدیریت بر مبنای هدف

ایرادات ارزیابی عملکرد

۱ -عینیت نداشتن
۲ -تعمیم
۳ -سختگیری، تساهل یا محافظه کاری
۴ -تازگی
۵ -مقابله
۶ -محاکمه به جای ارزیابی
۷ -تعصبات شخصی ارزیاب

سیستم پاداش

به جبران زحمتی که فرد در سازمان متحمل می‌شود، در ازای وقت و نیرویی که فرد او در سازمان صرف می کند و به تلافی خلاقیت و ابتکاراتی که او برای یافتن و بکارگیری رویه ها وروش های جدیدتر و بهتر بکار می برد، سازمان به فرد پاداش می دهد. اگر این پاداش در قبال وظایف روزمره دریافت شود به آن حقوق و دستمزد گفته می‌شود و اگر این پاداش برای سطح بالاتری از وظایف پرداخت گردد، به آن فوق العاده شغلی یا مزایا گفته می شود.

انواع پاداش

۱ -پاداش های دورنی

۱-۱ مشارکت در تصمیم گیری ها
۱-۲ استقلال و آزادی عمل در شغل
۱-۳ مسئول بودن
۱-۴ کار جالب داشتن
۱-۵ امکان و فرصت برای شغل شخصی

۲ -پاداش های بیرونی

۱-۲-  پاداش های غیر نقدی
– دفتر بزرگ با دکور مطابق سلیقه مدیر
– عنوان شغلی پر ابهت
– رئیس دفتر یا منشی مخصوص
– حق انتخاب وظایف و تکالیف
– حق انتخاب همکاران و گروه کاری
۲-۲ پاداش های نقدی
– پاداش بر مبنای عملکرد
– پاداش بر مبنای حضور در سازمان

مبانی اعطای پاداش

۱ -عضویت در سازمان
۲ -حضور در سازمان
۳ -عملکرد
۴ -ارشدیت
۵ -تخصص
۶ -دشواری کار
۷ -قضاوت و تصمیم گیری

ویژگی های سیستم پاداش موثر

۱ -اهمیت
۲ -انعطاف
۳ -فراوانی (دفعات)
۴ -آشکاری
۵ -توزیع منصفانه
۶ -هزینه مناسب

مدیریت منابع انسانی

ماهیت مدیریت منابع انسانی، شناسایی، انتخاب، استخدام، تربیت و پرورش نیروی انسانی یک سازمان، به منظور نیل به اهداف سازمان است. منظور از منابع انسانی سازمان تمام افرادی هستند که در سطوح مختلفسازمانی مشغول به کار هستند و منظور از سازمان تشکیلات کوچک یا بزرگی است که به قصد و نیتی خاص و برای نیل به اهدافی مشخص به وجود آمده است.

وظایف مدیریت منابع انسانی

• نظارت بر استخدام در سازمان به طوری که این امر در چارچوب قانون و مطابق با قوانین و مقررات انجام گیرد و حق و حقوق قانونی متقاضیان مشاغل پایمال نگردد.
• تجزیه و تحلیل مشاغل به طوری که ویژگیهای هریک مشخص و معین گردد.
• برنامه ریزی برای تامین نیروی انسانی مورد نیاز سازمان.
• انتخاب و استخدام بهترین و شایسته ترین نیروهای ممکن برای تصدی مشاغل در سازمان.
• طراحی و تنظیم برنامه هایی که ورود کارکنان جدید به سازمان را تسهیل و به ایشان کمک نماید تا جایگاه صحیح سازمانی و اجتماعی خود را در آن بیابند.
• آموزش کارکنان.
• تربیت مدیر.
• طراحی سیستم ارزیابی عملکرد سازمان.
• طراحی سیستم پاداش.
• طراحی سیستم حقوق و دستمزد.
• وساطت میان سازمان و سندیکاهای کارگری.
• طراحی سیستمی برای رسیدگی به خواسته ها یا شکایات کارکنان.
• طراحی سیستم بهداشت و ایمنی محیط کار.
• طراحی سیستم انضباط.

نقش مدیریت منابع انسانی در سود بخشی سازمان

۱ -کاهش اضافه کاری های غیر ضروری با افزایش راندمان کار در ساعات عادی.
۲ -اتخاذ تدابیری برای کاهش غیبت و مرخصیهای به ظاهر موجه و کنترل آنها.
۳ -طراحی صحیح مشاغل برای جلوگیری از اتلاف وقت کارکنان.
۴ -جلوگیری از ترک سازمان با مدیریت صحیح و برقراری روابط انسانی و اجتماعی سالم که باعث افزایش رضایت کارکنان گردد
۵ -طراحی یک سیستم بهداشت و ایمنی موثر.
۶ -آموزش مهارتهای لازم به منظور تربیت کارکنانی که حداکثر بازدهی را داشته باشند.
۷ -یافتن و استخدام شایسته ترین فرد ممکن برای هر شغلی و در هر سطحی.
۸ -طراجی سیستمی برای پرداخت حقوق و مزایا که بتواند در جذب و نگهداری نیروهای کارا با سایر سازمانها رقابت نماید
۹ -تشویق متصدیان مشاغل به گونه ای که زمینه مساعدی برای ابراز نظرهایشان درباره کاهش هزینه ها فراهم آید.

نظام پيشنهادات چيست ؟

امروزه مدیریت مشارکتی یکی از پیشرفته‌ترین و موثرترین روشهای مدیریت در دنیاست ، و کارامدترین و اصلی‌ترین ابزار در این نوع مدیریت نظام پیشنهادهای سازمانی است.

تعاريف نظام پيشنهادات

۱- پيشنهاد: ايده، طرح و انديشه اي است كه مي تواند موجب حل مشكلات، بهبود فرآيندها، بهينه سازي امور و افزايش كارآيي و اثربخشي سازمان شود.

۳- نظام پيشنهادها: سيستمي‌ است كه از طريق آن تمامي كاركنان و ذينفعان سازمان اين امكان را مي‌يابند تا با ارائه نظرات، ايده‌ها و طرح‌هاي خود در جهت ارتقا عملكرد سازمان گام بردارند.

۴- فراخوان پيشنهاد: تكنيكي است كه از طريق آن مديران سازمان با اعلام مشكلات و مسائل مربوط به يك موضوع خاص به صورت هدفمند، خواهان ارائه راهكارها و ايده‌هاي كاركنان براي مرتفع نمودن آن مشكلات هستند.

ضرورت استقرار نظام پيشنهادات

نظام يا سيستم پيشنهادات، تكنيكي است كه مي‌توان از فكر و انديشه هاي كاركنان براي مسئله يابي، چاره‌جويي و حل مسائل و مشكلات سازماني بهره جست.

بر اساس نظام پيشنهادات كليه كاركنان از عاليترين رده سازماني تا پايين‌ترين سطح آن مي‌توانند پيشنهادات، ايده‌ها ، ابتكارات و نظرات خود را براي رفع نارسايي‌هاي موجود در روند كاري و يا بهبود روشهاي انجام كار و يا افزايش كيفيت توليد ارائه دهند. البته نظام پيشنهادات فقط انتقاد نيست بلكه در آن راه چاره نيز ارائه مي‌گردد.

فقط به بيان مشكلات پرداخته نمي‌شود بلكه راه‌حلهاي رفع مشكلات نيز ارائه مي‌شود. از اين طريق كاركنان مي توانند به همه امور و فعاليتهاي سازمان بپردازند. و پيشنهادهاي اصلاحي خود را بر اساس فرآيندي مشخص تدوين و ارائه نمايند.

نظام پیشنهادات در سازمان

استقرار نظام پذيرش و بررسي پيشنهادات در يك سازمان توجه و حساسيت كاركنان را به فرآيندهاي كار بيشتر كرده و باعث مشاركت بيشتر كاركنان در سازمان مي‌شود.

با افزايش مشاركت، خلاقيت و روحيه كاركنان، راهكارهاي عملي براي حل مسائل و مشكلات سازمان پيدا مي‌شود.

متأسفانه به‌دلايل مختلف نظام مشاركتي و پيشنهادات در‌ كشور ما جايگاه خود‌ را پيدا نكرده‌است. كاركنان در تصميم‌گيريهاي سازمان مشاركت داده نمي‌شوند و اگر در يك سازماني مشاركت هم داده‌شوند از‌طرف كاركنان استقبال نمي‌شود.

شايد از مهمترين دلايل عدم استقبال كاركنان از سيستم پيشنهادات به دليل بي‌توجهي به نظرات و پيشنهادات كاركنان بوده است. كه نظرات و پيشنهاداتي را مطرح‌كرده اند ولي به آنها بهايي داده نشده است. و لذا  براي كاركرد بهتر اين نظام در سازمانهاي ايران ابتدا بايد كار فرهنگي صورت گيرد. تا ذهنيتي كه از ارائه پيشنهادات دارند تغيير يابد.

به همين علت اگر اين سيستم را در سازمان مستقر گرديد انتظار نداشته باشيد كه از فرداي آن روز پيشنهادات از جاي جاي سازمان سرازير گردد.

بلكه براي معتبر سازي و ايجاد يك ذهنيت مثبت تلاش كنيد، و آن نيز با شعار امكان پذير نمي‌باشد بلكه بايد عملاً نظام پيشنهادات را تقويت كنيد.

نتايج مورد انتظار از اجراي نظام پيشنهادات:

  • صرفه‌جويي و كاهش هزينه ها

  • ارتقاي بهره وري در سازمان

  • بهبود روشهاي انجام كار

  • ابداع روشهاي تازه و يا توليدات تازه

  • افزايش خلاقيت و نوآوري در سازمان

  • افزايش رضايت مندي كاركنان

به طور خلاصه مي‌توان گفت استقرار نظام پيشنهادات در هر سازماني مشاركت كاركنان را در تصميم‌گيريهاي سازمان بيشتر نموده و خلاقيت و نوآوري، انگيزه و روحيه رضايت‌مندي كاركنان را بهبود مي‌بخشد و بهبود و بالندگي فرد و سازمان را تقويت مي‌نمايد.